Stel je voor: je koopt een jonge occasion bij de dealer van het merk, een auto van drieënhalf jaar oud en met iets meer dan 30.000 kilometer op de teller. Dan mag je toch verwachten dat de auto tiptop in orde is en dat je er nog vele probleemloze jaren en kilometers mee vooruit kunt? Misschien toch niet, want dealers bieden tegenwoordig allerlei gecompliceerde afleverpakketten voor occasions aan, die allemaal één ding gemeen hebben: ze zijn duur.
We pakken het occasionafleverpakket van een grote Renault-dealer er even bij. Dat is er in vier varianten. Gratis (of beter: zonder bijbetaling) krijg je een poetsbeurt, kilometerstandgarantie, tenaamstelling en vrijwaringsbewijs, minimaal zes maanden apk, voor €25 aan brandstof, zes maanden Bovag-garantie en Bovag-omruilgarantie. Die service noemt deze dealer Basic. Betaal je €295 extra, dan krijg je Comfort (mits de auto niet ouder is dan twee jaar en niet meer dan 30.000 km heeft gereden). Dat is goed voor een A-beurt, minimaal drie millimeter profiel op de banden en een jaar mobiliteitsgarantie. Wie Premium kiest, krijgt voor €695 daarbovenop een verse apk, vervanging van versleten onderdelen en preventief onderhoud en – indien nodig – een nieuwe distributieriem. Ten slotte kun je gaan voor Excellent (mits de auto niet ouder is dan vijf jaar en 75.000 kilometer) en dan wordt de airconditioning afgevuld en krijg je zowaar een volle tank. Dat pakket kost €1.192. Nu weten we dat een volle tank inmiddels een kostbaar kleinood is, maar dat is wel een heel dure tankbeurt. Vanzelfsprekend?
Nu zien we in deze pakketten nogal wat zaken waarvan je zou verwachten dat ze voor een jonge gebruikte auto van de merkdealer hoogst vanzelfsprekend zijn, maar blijkbaar ziet dit autobedrijf dat zelf anders. Een klant die we spreken, kreeg het Excellent-pakket warm aanbevolen op de net iets meer dan vier jaar oude Captur (30.000 km) die ze kocht.
Bij de Consumentenbond herkennen ze dat beeld wel, vertelt auto-expert Gerard Kroon. “Wij maken altijd onderscheid tussen kosten die vermijdbaar zijn en kosten die onvermijdbaar zijn”, vertelt hij. “Dat is ook het grootste pijnpunt geweest dat destijds aan de basis lag van de discussie rond de afleveringskosten (zie kader; red.). In deze pakketten zie ik ook onvermijdbare kosten en die moeten gewoon bij de prijs zijn inbegrepen. Onvermijdbaar zijn bijvoorbeeld tenaamstellingskosten, die hier overigens wel bij de prijs zijn inbegrepen, maar ook een volledige apk. Je weet net zo goed als ik: of een apk nu nog drie maanden goed is of twaalf maanden, een apk zou gewoon een jaar geldig moeten zijn bij een gebruikte auto. Het is volslagen onzin dat hier een apk van twaalf maanden een meerprijs kost. Onvermijdbare kosten moet je opnemen in de prijs waarmee je ook adverteert”, aldus Kroon. En volgens hem is ook de btw nogal eens reden tot verwarring: “Er zijn nog steeds autobedrijven, ook merkdealers, die vooral bij elektrische auto’s exclusief btw richting consumenten blijven adverteren. Dat mág gewoon niet.”
Verder mag je van een distributieriem op een auto van die leeftijd toch verwachten dat hij nog langer dan een jaar of 15.000 kilometer mee gaat. Toch maakt dat onderdeel bij ons voorbeeld alleen deel uit van het Premium- en het Excellent-pakket. “Volgens het consumentenrecht mag je van een product verwachten dat het binnen de garantieperiode functioneert zoals het zou moeten functioneren”, zegt Kroon daarover. “Dus als zo’n riem binnen de garantieperiode aan vervanging toe is, kun je volgens mij hard maken dat hij op kosten van de verkoper moet worden vervangen. Het zijn vaak wel discutabele punten”, relativeert hij. Het is een spel
Discutabel of niet, bij de Consumentenbond hebben ze dit soort zaken in het vizier, vertelt Kroon. “Zeker gevallen zoals jij schetst met die Captur met zo’n belachelijk duur afleverpakket; daarover krijgen we veel vragen. Ons algemene antwoord is dan: het is een spel tussen verkoper en koper en het is de verkoper niet verboden om veel te vragen. Ja, die pakketten zijn een keuze, maar ze worden soms wel gebracht alsof ze verplicht zijn en dat mag natuurlijk absoluut niet. Er moet altijd duidelijk bij worden gezegd dat je het er wel bij kunt nemen, maar dat het niet hoeft. Nogmaals: onvermijdbare kosten, al dan niet wettelijk verplicht, moeten gewoon bij de totaalprijs zijn inbegrepen. Dingen daaromheen, vermijdbare kosten, daarover kun je het in de onderhandelingen hebben: wil je ze en ben je bereid ervoor te betalen wat de dealer rekent?”
Kroon vat de boodschap van de Consumentenbond samen: “Het gaat uiteindelijk om het bedrag rechtsonder”, zegt hij. “Mensen staren zich te vaak blind op de inruilwaarde van hun oude auto, wat daar op geboden wordt. Maar ze vergeten vervolgens wat ze voor de nieuwe auto moeten betalen. Het gaat uiteindelijk alleen om het verschil in inruilwaarde van de oude auto en de verkoopwaarde van de nieuwe auto: dát moet je zo laag mogelijk zien te krijgen. Ga door al die kostenposten in de offerte heen, kijk vervolgens naar het bedrag rechtsonder en ga daar over praten.”
Namens de autobranche worden we te woord gestaan door Gerard ten Buuren, voorzitter Bovag Onafhankelijke Automobielbedrijven. “Wij als Bovag willen de inclusiefprijs zien, de prijs dus waarvoor je de auto mee kunt nemen. Daar zijn in Nederland net zo veel voorstanders van als tegenstanders”, zegt hij. “Dus daarin zie je nog wel eens afwijking. Bij Viabovag zie je altijd de inclusiefprijs. Maar er zijn bedrijven die adverteren met een soort basisprijs. Daar kun je dan inderdaad allerlei pakketten bij kopen. Daar zitten verschillende soorten dienstverlening in, dat verschilt per autobedrijf. Iedereen geeft daaraan zijn eigen draai.”
Maar mag je in deze prijsklasse dan geen nieuwe apk verwachten? “Tja, sommige bedrijven doen er inderdaad standaard een nieuwe apk bij”, zegt Ten Buuren. “Andere houden het bij een geldige apk of een half jaar apk en weer andere doen de eerstvolgende apk gratis. Dat biedt meteen het voordeel dat de klant nog een keer terugkomt. Het is een beetje hoe het bedrijf er invulling aan geeft. Wij zien voordeel van een all inclusive-prijs. Dan weet de klant waar hij aan toe is en heb je ook geen discussie. Aan de andere kant blijkt in Nederland toch steeds weer dat veel mensen erg gevoelig zijn voor de laagste prijs en daar dus naar op zoek gaan.” Volgens Ten Buuren is het vooral wat de consument zelf wil. “Er zijn mensen die zeggen: als hij gewassen is, vind ik het goed en ik zie het wel. Er zijn echter ook mensen die voor een langere periode geen risico willen lopen. In beginsel moet het zo zijn dat een autobedrijf de auto goed aflevert en dat de klant precies weet waar hij aan toe is. Uiteindelijk spelen autobedrijven in op wat de consument vraagt.” Vertrouwen
Vaste, uniforme pakketten per merk zou je misschien wel verwachten, maar volgens Ten Buuren is dat in de praktijk niet zo. “Dat zouden merken wel willen, maar vaak is het per autobedrijf verschillend. Iedereen doet het naar eigen inzicht. Toch is het in beginsel vaak wel hetzelfde, maar de een zegt ‘bij ons krijgt de auto altijd een grote beurt’, de ander zegt ‘we leveren hem niet af zonder die beurt’. Dat is waar het bedrijf voor staat en waar zijn klanten om vragen. Er wordt vaak wat generalistisch over gedacht en dat vind ik niet helemaal terecht. We proberen op de stoel van de consument te gaan zitten. Die zegt ook wel eens dat hij helemaal geen afleverpakket hoeft of dat hij het bedrijf sowieso wel vertrouwt. Andersom wordt wel eens gezegd dat het extra marge is. Natuurlijk, elk bedrijf probeert geld te verdienen. De een doet het met een dergelijke prijsopbouw, de ander met een wat hogere all-in-prijs. Ik denk dat je van beide gedachten net zo veel voor- als tegenstanders zult vinden. En op Viabovag.nl is Bovag-garantie in elk geval bij de prijs inbegrepen. Als Bovag zijn we voor transparantie, dus all-in-prijzen, maar wij hebben daar ook niet alle grip op, want autobedrijven kunnen op allerlei plaatsen en manieren adverteren.”
Dit artikel is eerder verschenen in de AutoWeek occasionspecial van dit jaar.
